‘10 000 stappen’ klinkt voor iedereen bekend in de oren. Een onmogelijke opdracht voor sommige, een gezonde motivatie voor vele andere. Ook ik krijg regelmatig een melding op mijn smartwatch dat ik actiever moet zijn doorheen de dag. Van waar komt deze trend nu? Hebben ze er gewoon een getal achter geplakt om ons meer te laten bewegen of zit er meer achter? Is het zetten van 10.000 stappen een goede actieve maatstaf en hoe kunnen we dit plaatsen binnen een evolutionair licht?
Het idee werd in 1960 gelanceerd door een Japanse wandelclub, die een soort stappenteller op de markt wou brengen. Het apparaatje heette ‘man-po-kei’. Vrij vertaald: “10.000-stappen-meter”. Naast het feit dat de oorspronkelijke naam en de hieraan gekoppelde 10.000 stappen een marketingtruc was, is het toch een gezondheidsstatement geworden. Er zit dus meer achter die 10.000 stappen. Maar wat precies?
De PAL, of het Physical Activity Level
Voor ik uitleg waarom 10.000 stappen nu belangrijk voor ons zijn, begin ik met het uitleggen van de PAL. Dit is een manier, een nummer, om ons activiteitenniveau in te schatten door te kijken naar het calorieverbruik over 24 uur in relatie tot ons basaal rustmetabolisme. Men berekende dat een gemiddelde persoon met een bureaujob een PAL heeft van 1.4-1.6, de gemiddelde bouwvakker 1.7-1.9 en een landbouwer een ‘Physical Activity Level’ van 2 heeft. Met dit nummer kan ik dus een inschatting maken van het aantal calorieën dat ik ga verbruiken doorheen de dag afhankelijk van mijn activiteiten. Als men dit vergelijkt met de jager-verzamelaar, die een PAL van 2 heeft, scheelt dit dus eigenlijk niet zo heel veel. Dit wil zeggen dat een sedentair iemand die dagelijks nog een uur aan sport doet, of gaat stappen, een gelijkaardig PAL krijgt als de jager-verzamelaar. Maar waarom zijn die 10.000 stappen dan wel belangrijk en hoe brengen we deze in relatie tot de jager-verzamelaars en de hedendaagse chronische ziektes?
Het belang van fysieke activiteit
Ons lichaam, hersenen, organen en cellen communiceren constant met elkaar. Wanneer de maag leeg is, scheidt deze een hormoon af dat de hersenen vertelt dat de maag opnieuw gevuld mag worden en ga je het hongergevoel krijgen. Als de blaas gevuld wordt, gaat deze een signaal sturen naar de spieren om de urine op te houden en een signaal naar de hersenen om een toilet te gaan opzoeken. Bij bewegen gebeurt net hetzelfde, er komen stoffen vrij in de spieren die beschermend werken voor andere organen: de myokines. Deze stoffen komen vrij als je rechtop gaat staan, naar de printer wandelt, de hond uitlaat of voor het fornuis staat. Ook al verbruik je niet veel energie, je zet jouw spieren aan het werk. Het gevolg van deze myokines is dat ze een beschermende werking geven in het volledige lichaam door onder andere vet en suiker uit de bloedbaan op te nemen en een anti-inflammatoire werking op te wekken. De beweging van onze spieren hebben dus een beschermend effect op heel wat chronische ziektes die de kop op steken nu we een meer zittende levensstijl hebben aangenomen.
Zijn 10.000 stappen dan genoeg?
10.000 stappen brengen ons een stapje dichter bij het activiteitenniveau dat men vroeger had om voedsel te verzamelen, water te halen, een schuilplaats te vinden of simpelweg gewoon te overleven.
Hoe geraak ik in godsnaam aan 10.000 stappen? Met ons ‘born to be lazy’ lichaam kies ik liever ook voor de meest moeiteloze opties. Hoe pak ik dit aan? Volgende keer geef ik enkele simpele tips om jouw activiteitenniveau omhoog te brengen.