Dat de voet een anatomisch meesterwerk is, wisten we al. Maar wat zijn nu de bouwstenen van de funderingen van het menselijk lichaam. En hoe zorgen deze ervoor dat we zo efficiënt mogelijk wandelen, springen, lopen, enzovoort? En wat is nu het effect als we over dit meesterwerk een stuk leer gaan passen?
26 voetbeentjes, 33 gewrichten, 107 ligamenten en 19 spieren. Samen goed om 4 voetbogen te gaan vormen. Met op de zool een kluwen van zenuwuiteinden en receptoren die ervoor gaan zorgen dat we elke pijn, aanraking, warmte, koude, druk, vibratie of bewegingsverandering feilloos gaan waarnemen. Zo complex is de voet opgebouwd. Op elk moment weet het bovenlichaam perfect waar en waarop de voet zich bevindt. Naast het gehoororgaan en ons zicht zijn de voeten, en meer specifiek de zolen, verantwoordelijk voor ons evenwicht.
Diezelfde 26 voetbeentjes, 33 gewrichten, 107 ligamenten en 19 spieren gaan ervoor zorgen dat de energie die opgewekt wordt tijdens het lopen, efficiënt hergebruikt kan worden. De ligamenten zorgen ervoor dat de voetbeentjes als een soort springplank, tussen het hielbeen en de bal van de voet, opgehangen worden. Deze wordt plat wanneer de voet de grond raakt om een zachte landing te garanderen en de springplank op te laden en deze stijft terug op om de energie te hergebruiken en de voet van de grond af te stoten. Hiervoor moet de voorvoet apart kunnen draaien van de achtervoet. Naast dit ‘Natural shock absorption mechanism’ heeft dit nog een belangrijke functie: De dikke teen naar de grond duwen. De dikke teen zorgt voor een breed steunvlak wat de stabiliteit van de voet verhoogt. 90% van de stabiliteit van de voet wordt verzorgt door de dikke teen in de grond te duwen. Wie zegt dat pronatie (Het doorzakken van het voetgewelf), moet worden tegengegaan? Het is de kunst om de pronatie op het juiste moment te gaan counteren met de antipronatie!
Het effect van schoenen op de voet
Typerend voor de hedendaagse schoen zijn de volgende 4 elementen: Posting, cushioning, narrow toe boxing en high heeling. 4 elementen die ervoor zorgen dat de biomechanica van de voet verandert. Allemaal uitgevonden om onze voet te gaan beschermen en de efficiëntie te vergroten. Maar is dit ook zo? Wat zijn deze elementen en welk effect hebben ze op de voet?
Posting
Aan de binnenzijde van de zool wordt er extra stevig materiaal gestoken en wordt deze vaak opgehoogd om de natuurlijke inzakking van de voetboog tegen te gaan. Zo kan de voorvoet niet meer apart van de achtervoet gaan draaien en gaat het natuurlijk schokabsorptie mechanisme verloren. Ook de voetboog en de fascia plantaris worden niet meer efficiënt opgeladen om de opgewekte elastische energie te gaan releasen. De spieren die de inzakking van de voetboog tegen gaan worden lui en slap.
High heels
Door de hiel in de schoenzool te verhogen, werken de achillespees en de kuitspieren steeds vanuit een verkorte positie. Dit is een minder belastende positie voor de spier en de pees, maar met het gevolg dat deze gaan verkorten en onze natuurlijke springveer niet meer zo lang en elastisch is.
Cushioning
Om onze voeten een zachte landing te geven, maakt de schoenindustrie er een wedstrijd van om de zool zo hoog mogelijk te maken, en zoveel mogelijk dempend materiaal onder de zool te proppen. We lopen op wolkjes. Het effect: het kluwen van zenuwuiteinden en receptoren die ervoor gaan zorgen dat we elke pijn, aanraking, warmte, koude, druk, vibratie of bewegingsverandering feilloos gaan waarnemen, wordt weggemoffeld onder een schoenzool. Ter vergelijking: Tape eens marshmallows aan jouw handen en probeer dan eens met de ogen dicht iets vast te nemen. Je zal niet weten wat je vasthoudt, hoe het aanvoelt, of het warm of koud is, of het überhaupt even kunnen vastklemmen.
Narrow toe box
De meeste schoenen, vooral hakken en geklede schoenen versmallen naar de top toe. Onze tenen worden samengedrukt en ons steunvlak wordt kleiner. De dikke teen, diegene die voor 90% van onze stabiliteit zorgt, wordt platgedrukt tegen de andere en gaat een groot deel van zijn functie verliezen. Een hallux valgus op latere leeftijd, is eerder de regel dan een uitzondering geworden. Zouden de schoenen er iets mee te maken hebben?
Redenen genoeg om toch af en toe te schoenen, pantoffels enzovoort eens te laten voor wat ze zijn. Laat bij het thuiskomen jouw voeten herademen en loop nog even blootsvoets rond, vooraleer je in de zetel kruipt. De overmaat aan voetklachten, hallux valgussen, eksterogen en stinkende voeten kunnen soms vermeden worden. We trainen hele dagen onze andere spieren, maar als we pijn in onze voeten krijgen, steken we die gewoon in een ander paar schoenen. Volgende keer geef ik tips en tricks om onze voeten te laten herademen en de spieren terug aan het werk te zetten.
Tot dan
Michiel
Kommentare